Prawo pracy zna różne sposoby ochrony pracownika przed takim rozwiązaniem umowy - między innymi, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o ile nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jednym z uregulowanych w kodeksie pracy urlopów jest urlop bezpłatny. Czy przebywanie na nim również ochroni pracownika przed zwolnieniem ?

Prawo pracy zna różne sposoby ochrony pracownika przed takim rozwiązaniem umowy - między innymi, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o ile nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jednym z uregulowanych w kodeksie pracy urlopów jest urlop bezpłatny. Czy przebywanie na nim również ochroni pracownika przed zwolnieniem ?

Zasady udzielenia urlopu bezpłatnego

Przebywanie na urlopie bezpłatnym jest uprawnieniem pracownika, który ma prawo zwrócić się do pracodawcy o udzielenie mu takiego urlopu. Udzielenie urlopu bezpłatnego zależy od zgody oraz od dobrej woli pracodawcy. W celu uzyskania urlopu bezpłatnego pracownik składa pisemny wniosek  pracodawcy. Na wniosku powinien się znaleźć termin kiedy urlop ma być wykorzystany, brak jest natomiast konieczności uzasadniania udzielenia takiego urlopu. Najbardziej istotnym warunkiem udzielenia urlopu bezpłatnego przez pracodawcę jest wniosek pracownika złożony pracodawcy – podkreślenia wymaga, że jednostronne „wysłanie” pracownika na urlop bezpłatny przez pracodawcę jest bezskuteczne.

Typ urlopu nie ma znaczenia

Zgodnie z art. 41 kodeksu pracy pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem stosunku pracy na każdym urlopie, bez względu na jego typ. Pracodawca nie może generalnie wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę, jeśli ten przebywa na urlopie:

• wychowawczym
• macierzyńskim
• wypoczynkowym
• szkoleniowym
• bezpłatnym.

Co więcej, w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. nr 60, poz. 281 z późn. zm.), wskazuje się, że każda usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy to okoliczność objęta zakazem wypowiedzenia umowy o pracę. Mowa tu o usprawiedliwionych nieobecnościach w pracy spowodowanych:

• niezdolnością do pracy spowodowaną chorobą
• odosobnieniem ze względu na chorobę zakaźną
• sprawowaniem opieki nad dzieckiem
• urlopem wypoczynkowym, wychowawczym itp.

Tak więc powyższe przepisy realizują taką właśnie ochronną wobec pracownika rolę prawa pracy zakazując pracodawcy wypowiadania stosunku pracy w czasie przebywania pracownika na usprawiedliwionej nieobecności – każdej formy urlopu.

Wymaga podkreślenia, że cały czas mowa jest o wypowiedzeniu umowy o pracę. Oznacza to, że pracodawca ma uprawnienie do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w każdym momencie trwania urlopu – oczywiście pod warunkiem spełnienia przesłanek z art. 52 kodeksu pracy (m.in. ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, jednomiesięczny termin na rozwiązanie od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy). Jeżeli więc przykładowo w trakcie przebywania na urlopie pracodawca poweźmie wiadomość o ciężkim naruszeniu prawa przez pracownika, może wysłać mu za pośrednictwem poczty rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w tzw. trybie dyscyplinarnym.

Kiedy rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem w czasie urlopu jest możliwe?

Art. 41 (1) kodeksu pracy podaje, że pracodawca ma możliwość wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi przebywającemu na urlopie, w tym na urlopie bezpłatnym, jeśli firma ogłasza upadłość lub likwidację. 

Po upływie niektórych okresów ochronnych pracodawca może rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym z przyczyn niezawinionych przez pracownika albo ją wypowiedzieć.

Na mocy art. 5 ust. 3 o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, dopuszcza się podczas zwolnień grupowych możliwość wypowiedzenia pracownikom stosunków pracy w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

 ...

Kodeks pracy w swoich postanowieniach realizuje jedną z podstawowych zasad prawa pracy polegająca na ochronie stosunku pracy w postaci zasady ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, m. in. w trakcie urlopu bezpłatnego. Nie jest to jednak ochrona bezwzględna – podkreślenia wymaga, ze chroni ona jedynie przed wypowiedzeniem umowy o pracę, natomiast rozwiązanie bez wypowiedzenia jest możliwe przy spełnieniu określonych przesłanek z kodeksu pracy.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. 2003 nr 90 poz. 844 z późn. zm. )
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. nr 60, poz. 281 z późn. zm.)

Publikacja: http://hrpolska.pl

Data publikacji: 29.06.2017 r.